Numer telefonu

+48 52 3348661

Email

sekretariat@tltuchola.pl

Sekretariat

Pon-Pt: 07.00-15.00

„Adam Stefan Loret (1884 – ok. 1940), leśnik, dyrektor naczelny lasów państwowych. Był synem Sydona Karola, inżyniera komunikacji, budowniczego kolei w cesarstwie austro-węgierskim, i Eugenii Górnikiewicz, bratem Macieja. Ur. 26 XII w Jaśle, uczył się początkowo w domu. Studiował w Wyższej Szkole Lasowej we Lwowie i następnie 3 semestry w Akademii Leśnej w Tharandt (Saksonia, 1907 lub 1909), specjalizując się w urządzaniu lasu. Od 10 II 1910 r. do 31 X 1920 r. pracował w prywatnych lasach dóbr Sucha koło Żywca, należących do Branickich – jako technik leśny, kierownik urządzania lasów i pełnomocnik dóbr. Dnia 1 XI 1920 r. przeszedł do służby państwowej i objął stanowisko p.o. naczelnika Zarządu Okręgowego Dóbr Państwowych. Dnia 10 X 1921 r. został mianowany naczelnikiem, a 1 II 1925 r. dyrektorem Dyrekcji Lasów Państwowych (DLP) w Warszawie. Od roku 1920 kierował gospodarką lasów państwowych na terenie okręgu woj. warszawskiego.

W administracji lasów państwowych Loret przejawiał od początku zainteresowanie sprawami ogólnej polityki leśnej oraz polityki gospodarczej lasów państwowych. Wprowadził liczne zmiany w systemie gospodarowania lasami podległego mu okręgu. Loret był w tym okresie działaczem Związku Zawodowego Leśników (ZZL). Brał udział w wielu zjazdach delegatów tej organizacji, przez pewien czas był członkiem zarządu głównego ZZL, należał w roku 1924 do Komitetu Organizacyjnego IV Ogólnego Zjazdu Leśników, później kierował pracami jego sekcji poświęconej polityce leśnej. Dnia 1 X 1926 r. minister rolnictwa i dóbr państwowych zlecił Loretowi jako nadzwyczajnemu delegatowi do spraw administracji lasów państwowych przeprowadzenie inspekcji wszystkich lasów państwowych i postawienie wniosków co do koniecznych zmian w ich administracji i gospodarce. Loret był równocześnie dyrektorem warszawskiej Dyrekcji Lasów Państwowych. Powierzenie Loretowi tego stanowiska wynikało z jego przynależności do tzw. Pierwszej Brygady Gospodarczej, grupującej działaczy gospodarczych związanych z obozem J. Piłsudskiego. Na wniosek Adama Loreta zostało wy-dane 22 III 1928 r. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o zagospodarowaniu lasów państwowych. Tego roku Loret zakończył działalność jako „nadzwyczajny delegat” i został oddelegowany do współpracy z dyrektorem Departamentu Leśnictwa w Ministerstwie Rolnictwa. W roku 1928 opublikował swój program reform gospodarki leśnej pod tytułem „Główne wytyczne państwowego gospodarstwa leśnego” („Na froncie gospodarczym”, wyd. 1928, przedruk „Las Polski” 1929, nr 5 i 6). Loret uzasadniał w nim tezę zwolenników etatyzmu, że dla osiągania z lasów państwowych największego dochodu przy zachowaniu ciągłości i trwałości użytkowania konieczne jest przejęcie ich przez administrację lasów państwowych. Loret był zwolennikiem objęcia przez państwo kontroli nad całą gospodarką leśną w kraju.

Po utworzeniu w roku 1930 Dyrekcji Naczelnej Lasów Państwowych Loret został 1 I 1931 r. powołany na kierownika Dyrekcji Naczelnej z poleceniem realizowania nowej leśnej polityki gospodarczej. Loret przeprowadził m.in. inwentaryzację zasobów leśnych, likwidację umów z przedsiębiorstwami prywatnymi, m.in. z angielską firmą „The Century European Timber Cor-poration”, na eksploatację Puszczy Białowieskiej, przejęcie użytkowania lasu i sprzedaży drewna przez administrację lasów państwowych oraz podjęcie przez nią przerobu drewna. Zorganizował eksport materiałów drzewnych, powołując do życia przedsiębiorstwo Polska Agencja Drzewna „Paged” i spowodował budowę portu drzewnego w Gdyni. Gdy 1 II 1934 r. weszła w życie nowa organizacja administracji lasów państwowych, Loret mianowany został dyrektorem naczelnym Lasów Państwowych i pozostał nim aż do wybuchu wojny.

Działalność Loreta od pierwszych lat spotkała się z silnymi sprzeciwami. Przeciwko prowadzonej przez niego polityce występowali nie tylko zagrożeni nią prywatni przedsiębiorcy leśni i drzewni, finansowani przez kapitał krajowy i obcy, ale także przeciwnicy etatyzmu oraz Najwyższa Izba Kontroli. Kierowane przez Loreta Lasy Państwowe były jednym z najostrzej atakowanych odcinków działalności gospodarczej państwa. Próba usprawiedliwienia prowadzonej polityki zawarta została w rozprawie Loreta pt. „Drogi rozwoju administracji Lasów Państwowych w ostatnich kilku latach” („Pięć lat na froncie gospodarczym”, wyd. 1931 II) oraz w jego wypowiedzi na zebraniu dyskusyjnym 10 I 1929 r. pt. „Propozycje Pana Adama Loreta” („Zagadnienie etatyzmu w Polsce”, wyd. 1929, s. 135-140). W wyniku konsekwentnej realizacji swej polityki gospodarczej osiągnął Loret poważne zwiększenie dochodowości lasów państwowych. Cieszył się poważaniem międzynarodowych kół gospodarczych i finansowych. Po wydaniu 30 XI 1936 r. Dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej o państwowym gospodarstwie leśnym, aprobującym politykę Loreta, ataki jego przeciwników ustały. Po wybuchu drugiej wojny światowej Loret 5 IX 1939 r. ewakuował się wraz z Dyrekcją Naczelną na wschód. Dnia 16 IX nie skorzystał z propozycji opuszczenia kraju. 17 IX został zatrzymany przez oddział wojsk radzieckich w miejscowości Naliboki, a następnie internowany w Związku Radzieckim. Zmarł na przełomie 1939/40. Odznaczony był Orderem Polonia Restituta 3 i 4 kl. Zostawił żonę Halinę Marię z domu Siewierską. Dzieci nie miał.”

Franciszek Szkittądź, „Polski słownik biograficzny”, t. XVII, Instytut Historii PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972

„Franciszek Szkittądź (1893-1977) – ekonomista, pracował w Dyrekcji Leśnictwa i Dóbr Państwowych w Białymstoku (1919), Dyrekcji Lasów Państwowych w Białowieży (1920-1924), w Departamencie Leśnictwa w Warszawie (1924-1934), był kierownikiem biura finansowego Dyrekcji Naczelnej LP (1934-1939). Po wojnie pracował w Ministerstwie Leśnictwa, Ministerstwie Finansów i Najwyższej Izbie Kontroli. Od 1961 r. przebywał na emeryturze. Jeden z najbliższych współpracowników dyrektora Loreta. Członek honorowy Polskiego Towarzystwa Leśnego.”

„Adam Loret. Pierwszy dyrektor naczelny Lasów Państwowych”, red. Andrzej Grzywacz, Polskie Towarzystow Leśne, Warszawa 2010

Skip to content